Ngân hàng Thế giới dự báo rằng Việt Nam sẽ trở thành quốc gia có tăng trưởng mạnh nhất trong các nền kinh tế mới nổi của Đông Nam Á năm nay. Vậy đâu là những yếu tố thúc đẩy sự thành công của kinh tế Việt Nam?
Kinh tế Việt Nam năm 2024 tăng trưởng dự kiến đạt 6,1%
Ngân hàng Thế giới (WB) kỳ vọng kinh tế Việt Nam đạt tăng trưởng 6,1% vào năm 2024 và tăng lên 6,5% vào năm 2025. Con số này thể hiện sự điều chỉnh tích cực từ dự báo đầu năm, khi các chỉ số xuất khẩu và du lịch phục hồi mạnh mẽ. Đồng thời, sự tăng cường đầu tư vào Việt Nam cũng là dấu hiệu cho thấy môi trường kinh doanh trong nước đang cải thiện, góp phần khẳng định vị thế của Việt Nam so với các nước láng giềng như Thái Lan, Malaysia hay Philippines…
Những Động Lực Tăng Trưởng Ấn Tượng của Kinh Tế Việt Nam
1. Động Lực Tăng Trưởng Từ Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài (FDI)
Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị toàn cầu, Việc ông Donald Trump tái đắc cử có thể làm gia tăng căng thẳng Mỹ-Trung, khi ông dự kiến đẩy mạnh các chính sách bảo hộ và thuế quan với Trung Quốc. Điều này mở ra cơ hội thu hút dòng vốn đầu tư từ các công ty muốn rời Trung Quốc, đặc biệt là vào Việt Nam, Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng.
Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam gia tăng mạnh mẽ nhờ lợi thế của một nền kinh tế ổn định, dân số trẻ, và môi trường kinh doanh thuận lợi. Báo cáo Đầu tư ASEAN cho thấy rằng từ năm 2021 đến 2023, Việt Nam cùng Thái Lan, Indonesia và Singapore thu hút tổng cộng 236 tỷ USD FDI mỗi năm. Điều này chứng minh Việt Nam đã khẳng định vị thế quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh chiến lược “Trung Quốc +1” được các doanh nghiệp quốc tế áp dụng rộng rãi.
2. Lợi Thế Địa Chính Trị Và “Trung Quốc +1”
Chiến lược “Trung Quốc +1” đã giúp Việt Nam trở thành lựa chọn hàng đầu khi các tập đoàn quốc tế tìm kiếm một địa điểm sản xuất bổ sung ngoài Trung Quốc. Việt Nam có nhiều yếu tố thuận lợi như vị trí địa lý gần Trung Quốc, lực lượng lao động dồi dào, và chi phí sản xuất cạnh tranh. Hơn nữa, Việt Nam duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc, nước cung cấp nguyên vật liệu chủ yếu cho ngành sản xuất nội địa. Việc các doanh nghiệp giữ lại một phần sản xuất ở Trung Quốc nhưng đồng thời chuyển dịch sang Việt Nam giúp họ vừa tối ưu hóa chi phí vừa giảm thiểu rủi ro từ những biến động tại Trung Quốc.
3. Tăng Cường Quan Hệ Đối Tác Chiến Lược Với Các Nền Kinh Tế Lớn
Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, đồng thời là đối tác thương mại lớn thứ hai chỉ sau Trung Quốc. Tháng 9/2023, quan hệ song phương Việt – Mỹ đã được nâng cấp lên tầm đối tác chiến lược toàn diện, mở ra cơ hội mới cho hợp tác kinh tế, đặc biệt là trong các lĩnh vực như công nghệ cao, sản xuất và thương mại. Ngoài Mỹ, Việt Nam cũng đã và đang mở rộng quan hệ với các nước khác như Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và gần đây là Pháp. Những mối quan hệ chiến lược này không chỉ giúp Việt Nam đa dạng hóa thị trường xuất khẩu mà còn giảm thiểu rủi ro từ các yếu tố địa chính trị, tăng cường sức mạnh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
4. Động Lực Từ Nền Kinh Tế Nội Địa Và Lực Lượng Lao Động
Việt Nam sở hữu lực lượng lao động trẻ và tầng lớp trung lưu đang phát triển mạnh mẽ, giúp gia tăng sức mua và thúc đẩy nhu cầu nội địa. Dân số Việt Nam đã vượt 100 triệu người, là một trong những thị trường tiêu thụ tiềm năng nhất Đông Nam Á. Sự phát triển của tầng lớp trung lưu giúp tăng cường tiêu thụ trong nước, không chỉ là động lực hỗ trợ các ngành sản xuất mà còn là cơ sở để thu hút thêm đầu tư từ các tập đoàn quốc tế.
Thách Thức Nội Tại – Điểm Gợn Trong Bức Tranh Tăng Trưởng
Dù có nhiều yếu tố tích cực, kinh tế Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức đáng kể. Thứ nhất, tham nhũng và tính minh bạch trong quản lý hành chính vẫn là trở ngại cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thứ hai, biến đổi khí hậu đang tác động nghiêm trọng đến nông nghiệp, khiến giá thực phẩm và hàng hóa tăng cao, gây thêm áp lực cho đời sống người dân. Thứ ba, các ngành sản xuất tiêu tốn năng lượng đang gây sức ép lớn lên hệ thống điện. Việt Nam cần nhanh chóng tìm kiếm các giải pháp năng lượng tái tạo để vừa đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng vừa duy trì tăng trưởng bền vững trong dài hạn.
Cần Thiết Phải Cải Cách Cơ Cấu Để Duy Trì Đà Tăng Trưởng
Các chuyên gia kinh tế, bao gồm ông Sebastian Eckardt từ Ngân hàng Thế giới, đều cho rằng Việt Nam cần thực hiện các cải cách cơ cấu để duy trì đà tăng trưởng trong dài hạn. Để trở thành một nền kinh tế cạnh tranh toàn cầu, Việt Nam cần tập trung vào các lĩnh vực sau:
- Cải thiện cơ sở hạ tầng: Đảm bảo cung cấp điện ổn định và hiện đại hóa giao thông để hỗ trợ các ngành công nghiệp sản xuất và công nghệ cao.
- Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa: Các chính sách ưu tiên phát triển doanh nghiệp nội địa sẽ giúp Việt Nam xây dựng lực lượng sản xuất bền vững, từ đó giảm bớt sự phụ thuộc vào FDI.
- Thúc đẩy năng lượng tái tạo: Giảm thiểu rủi ro từ biến đổi khí hậu bằng cách tăng cường đầu tư vào các nguồn năng lượng sạch, từ đó giúp Việt Nam phát triển kinh tế xanh và bền vững.
Với các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng từ FDI, chiến lược “Trung Quốc +1”, và mối quan hệ thương mại với các nền kinh tế lớn, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá. Tuy nhiên, để duy trì vị thế này trong tương lai, cần thực hiện các cải cách chiến lược, giải quyết các thách thức nội tại và phát triển kinh tế theo hướng bền vững. Đó là những yếu tố cần thiết để Việt Nam tiếp tục ghi dấu trên bản đồ kinh tế toàn cầu và xây dựng một nền kinh tế vững mạnh, độc lập.
Xem thêm: Bảng xếp hạng FDI các tỉnh Việt Nam 9 tháng 2024 – Vốn đầu tư đạt gần 25 Tỷ
Xem thêm: Tình hình thị trường lao động Việt Nam 2024
